Tarih araştırmalarında ve sosyal bilimlerde kullanılan temel araştırma yöntemleri. Modüler olarak tasarlanan bu derste öğrenciler ilk önce sosyal bilimler felsefesi ve niceliksel yöntemlerle tanışır. Daha sonra, tarihsel, sosyolojik ve karşılaştırmalı metotlar ele alınır ve arşiv araştırması, sözlü tarih, etnografı, mülakat teknikleri, doküman analizi gibi yöntemler incelenir. Araştırma tasarımının (araştırma önerisi yazımı, hipotez oluşturma, araştırma sorularının işe vuruksallaştırılması, anket ve mülakat formu tasarımı, araştırma ve yayın etiği ve veri toplama gibi) çeşitli aşamalarında öğrencilere rehberlik eder.

Sosyal teori alanındaki belli başlı temaları ve düşünürleri ele alır. Sosyoloji teorisinin klasik temellerini oluşturan Marx, Weber ve Durkheim?in eserlerini yakından inceler. Ayrıca, Gramsci, Bourdieu ve Foucault gibi yirminci yüzyılın önemli düşünürlerine odaklanır ve klasik teoriye yönelik post-sömürgeci ve feminist itirazları inceler.

Sosyal bilimlerde pek çok önemli teorik sorunun potansiyel cevap ve çözümlerinin tarih ve sosyolojinin kesişim noktasında yattığından hareketle yola çıkan bu ders; zamanın insan hareketleri, sosyal yapılar ve sosyal hayat üzerindeki etkisinin niteliğini ve önemini irdeler. Bu amaçla Tarihsel Sosyoloji alanındaki temel teorik ve yöntemsel tartışmaları ve katkıları inceler.

Ekonominin sosyolojik analizi. Adam Smith, Marx ve Weber’in eserlerinin ekonomi sosyolojisi açısından incelenmesi. Siyasi güç ve ekonominin organizasyonu arasındaki etkileşim, devlet-pazar ilişkileri, ekonominin devlet tarafından düzenlenmesi, dünya ekonomisinde hegemonya, küreselleşme, ulusal ve ulusötesi bağlamda neoliberal bir düzen oturtma çabaları ve bu süreçteki çelişkilerin tartışılması. Kapitalizm krizlerine ve 2008’deki Büyük Durgunluğun neden ve sonuçlarına odaklanma.

19. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu ve modern Türkiye toplumu çalışmalarındaki ana yaklaşımları ve konuları ele alır. Osmanlı/Türkiye toplumundaki temel toplumsal, ekonomik ve siyasal dönüşümleri bölgesel bir yaklaşımla inceler.

İkinci sınıf yüksek lisans öğrencileri için zorunlu ders. Argümanlarını kurma ve araştırma sorusunu belirgin hale getirme sürecinde öğrencilere eşlik etmek için tasarlandı. Öğrenciler birbirlerinden öğrenecek, benzer sorunlarla karşı karşıya olduklarını farkedip bunlara grup olarak çözüm bulmaya çalışacaklar.

Sosyal tabakalaşma konusunda başlıca teorik ve kavramsal tartışmaları inceler. Sınıf, ırk, etnisite, cinsiyet gibi sosyal tabakalaşma ve eşitsizliklerin temel boyutlarını tarihsel, küresel ve karşılaştırmalı bir perspektiften irdeler.

Avrupa ve Kuzey Amerika ülkeleri ile gelişmekte olan ülkelerdeki sosyal refah, sosyal adalet ve sosyal politika kavramlarının evrimini inceler. İşlenecek konular arasında modern anlamıyla ?refah devleti?nin oluşumu ile kamu, özel ve gönüllü birimlerin sosyal hizmetlerdeki rollerinin gelişimi yer alır. Ayrıca, politikaların oluşum süreçleri, bu sürece katılanların rolü ve sosyal politikaların etkileri; gelir ve hizmetlerin yeniden dağılımı temelinde ele alınacaktır.

Kent çalışmaları alanındaki temel, güncel tartışmaları ele alır. Kentsel mekana dair teorik ve ampirik yaklaşımlara odaklanır. Türkiye?den ve dünyanın farklı coğrafyalarından örnekleri irdeler. Çok boyutlu küreselleşme süreçlerinin kent üzerindeki etkisi özellikle önem taşır.

Millet, milliyet, milliyetçilik ve ulus-devlet kavramlarını, milliyetçiliğin ne şekillerde tahayyül edildiğini, gündelik yaşamdaki farklı tezahürlerini ve pratiklerini ve bu konulardaki temel teorik ve sosyal bilimsel yaklaşımları inceler.

Osmanlı devleti, kurumları ve kültürünün, özellikle 19. yüzyılda devlet ve toplumsal gruplar arasındaki ilişkilere odaklanarak incelenmesi. Klasik Dönem?den Osmanlı İmparatorluğu?nun sonuna kadar toplumsal değişimin evrimi, yerel milliyetçiliklerin yükselişi, Osmanlı imparatorluk rejimi ile ulus-devletler arasındaki devamlılıklar ve kopuşlar.

Devlet-toplum ilişkileri hakkında, devlet oluşumu ve devletin ekonomik kalkınmaya müdahalesi konularındaki teorik yaklaşımlardan hareketle karşılaştırmalı yaklaşımlar sunar. Batılı ve batılı olmayan devlet oluşumu ve kalkınma modelleri arasında mukayese yaparak, sosyoloji ve siyaset bilimi alanlarındaki devletlerle ilgili yazına bir katkı sunmayı amaçlar.

19. yüzyıldan itibaren Orta Doğu?da siyasi sistemlerin oluşumunu ve gelişimini inceler. Ayrıca, imparatorlukların yıkılması, ulus-devletlerin kurulması ve bu devletlerin dış politikaları gibi toplumsal ve siyasi süreçleri inceler.

Balkanlar ve Sovyetler Birliği dâhil olmak üzere Doğu Avrupa ülkelerindeki devletçi politikaları, Türkiye?yle karşılaştırmalı olarak inceler. 20. yüzyılda bu ülkelerde uygulanan farklı ekonomik politikaları ele alır. Devletçi politikaların bu toplumlarda yaşanan siyasi dönüşümler üzerindeki etkisini inceler.

20. yüzyılda Akdeniz havzasının stratejik, ekonomik ve siyasi rolü üzerinde durur. Akdeniz bölgesinin küresel siyasi gelişmelere olan katkısını ve özellikle Akdeniz havzasının Avrupa?nın diğer bölgeleriyle etkileşimini inceler.

Bilim ve teknoloji üzerindeki çalışmaların temel kavram ve tartışmalarına giriş niteliğindedir. Toplumsal ve beşeri bilimler kaynaklı disiplinlerarası yapıdaki ders bilim ve teknolojinin toplumu, toplumun da bilim ve teknolojiyi karşılıklı olarak şekillendirmesi konuları üzerine eğilmektedir. Dersin içeriği etrafında sorulacak temel sorular felsefi (ilim ve teknolojiyi nasıl tanımlayabiliriz?), sosyolojik (bilim ve teknoloji, toplumsal cinsiyet ve ırk gibi kavramlarla nasıl bir ilişki içindedir?), tarihsel (bilim ve teknolojinin tarihsel gelişimi bugünkü durumlarını nasıl etkiler?Geçmişteki tartışmaların önemi nedir?) ve politik (iktidar, bilim ve teknolojinin pratiğini nasıl etkiler? Bilim ve teknoloji demokratik olarak nasıl kontrol edilmelidir?) olacaktır.

Toplumsal hareketler ve kitlesel eylem alanlarındaki çalışmalara ışık tutan teorik yaklaşımları, kavramsal sorunları ve ampirik araştırmaları irdeler. Toplumsal hareketlere bireylerin ve kitlelerin katılımını ve kitlesel eylemlerin toplumsal ve siyasi bağlamını inceler.

Sovyet deneyiminin doğası ve önemi ve bu deneyimin yol açtığı tartışmalar. Sovyetler Birliği ve Sovyet sisteminin oluşumu, dönüşümü ve çöküşünü şekillendiren güçler, süreçler ve kişiler.

Göç ve nüfus hareketleri konularındaki sosyal bilim yazınlarını inceler. Uluslararası göç, uluslar-ötesi göç, diaspora oluşumu, mülteci hareketleri ve ülke içinde yerinden edilme konusundaki teorik yaklaşımları ve ampirik araştırmaları ele alır.